Hoe veilig te werk gaan wanneer pleisterwerk asbestvezels bevat?
Asbest, een onzichtbare doder
Asbest was enkele tientallen jaren geleden het beste product dat we kenden. Tussen 1960 en 1990 werd het dan ook veelvuldig gebruikt in tal van toepassingen. Tot op de dag van vandaag weten we niet precies in hoeveel toepassingen asbest verwerkt werd. De schattingen lopen uiteen van 3.500 tot 4.000. Inmiddels weten we dat het inademen van asbestvezels longkanker kan veroorzaken. Kan u bij het renoveren van pleisterwerk ook in aanraking komen met asbest? En zo ja, wat moet u dan doen? De campagne ‘Alert voor asbest’ van Constructiv en Fedris wil in de eerste plaats aantonen dat asbest geen probleem hoeft te zijn op voorwaarde dat u asbesthoudende materialen herkent en ze op een oordeelkundige verwijdert of laat verwijderen.
SOORTEN ASBEST
Asbest is een verzamelnaam voor verscheidene natuurlijke silicaten. In grote lijnen kan men de asbesttoepassingen onderverdelen in twee grote categorieën: hechtgebonden en losgebonden asbest. Hechtgebonden asbest vinden we terug in asbesthoudende golfplaten en leien maar ook in de meeste kartonachtige vloerbekledingen die in de jaren zestig en zeventig veelvuldig werden gebruikt. Losgebonden asbest vinden we onder andere terug in de isolatie van leidingen van verwarmingsinstallaties. Vooral het wegnemen van losgebonden asbest houdt zware risico’s in.
ASBEST IN PLEISTERWERK
U raadt het al: in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw werd asbest ook zeer gretig gebruikt in pleisterwerk. Tijdens renovatiewerken is de kans dus groot dat u te maken krijgt met asbesthoudend pleisterwerk en wat meer is: bij het verwijderen van dergelijk pleisterwerk, heeft u te maken met losgebonden asbest, de meest gevaarlijke toepassing. Op asbesthoudend pleisterwerk mag ook niet worden geschuurd, bijvoorbeeld om oude verflagen te verwijderen.
Hoe weet u dat pleisterwerk asbestvezels bevat?
Indien u werken gaat uitvoeren in een bedrijf, heeft u een houvast aan de asbestinventaris. Dit is een document dat beschrijft waar, welk type asbest en in welke hoeveelheden asbest in de verschillende toepassingen in het gebouw voorkomen. Elke werkgever is sinds 1995 verplicht om een asbestinventaris op te stellen of te laten opstellen. Deze asbestinventaris geeft aan waar asbest kan worden aangetroffen in het gebouw. Hierbij zijn echter twee kanttekeningen te plaatsen:
- Tot op heden worden geen eisen gesteld aan de persoon die de inventaris opstelt. Dit betekent dat de bestaande asbestinventarissen niet altijd van dezelfde kwaliteit zijn. De Vlaamse regering wil hierin verandering brengen en zeer binnenkort zal een asbestinventaris enkel mogen worden opgesteld door een expert.
- De verplichting voor het opstellen van een asbestinventaris geldt enkel voor werkgevers en niet voor particulieren. Ook hierin komt zeer binnenkort verandering in want de Vlaamse regering heeft beslist dat een asbestinventaris deel zal moeten uitmaken van de woningpas.
Momenteel is het dus als vakman uitkijken wanneer u pleisterwerk moet renoveren.
Welke andere informatiebronnen heeft u?
Een zeer belangrijke indicatie is de periode waarin het pleisterwerk in het gebouw werd uitgevoerd. Indien het gaat om de periode vóór 1980, is de kans zeer groot dat u te maken heeft met asbesthoudend pleisterwerk. Soms verraadt de korrelige of de gewafelde structuur de aanwezigheid van asbest. Absolute zekerheid heeft u echter enkel en alleen nadat een staal van het pleisterwerk onderzocht werd.
Mag u zelf een staal nemen?
U mag zelf een staal van het materiaal nemen op voorwaarde dat u hierbij alle voorschriften volgt en de persoon die het staal neemt de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen draagt (FFP3-wegwerpmasker, rubberen handschoenen, wegwerpoverall en veiligheidsbril). De app AsbestCheck die tijdens de campagne ‘Alert voor asbest’ ontwikkeld werd, geeft hiervoor aanwijzingen en is ook een bijkomende hulp bij het detecteren van mogelijke asbesttoepassingen. Het onderzoek van het staal moet gebeuren in een erkend laboratorium. De lijst met erkende laboratoria vindt u terug op deze website.
Mag u zelf asbesthoudend pleisterwerk verwijderen?
Asbesthoudend pleisterwerk bestaat uit losgebonden asbest en de Belgische wetgeving bepaalt dat dit uitsluitend door een erkende asbestverwijderaar mag gebeuren. De lijst met erkende asbestverwijderende bedrijven vindt u terug op deze website.
Bijkomende verplichtingen
Indien u werkt met personeel dat in contact kan komen met asbesthoudende producten, bent u verplicht om uw werknemers een 8 uur durende basisopleiding en een jaarlijkse bijscholing te laten volgen.
Meer informatie hierover vindt u op www.alertvoorasbest.be
